Çek yasasındaki değişiklikten sonra hatır çeki ile akalı çok soru almaya başladım Sözü edilen soruya ilişkin açıklamaları özetleyecek olursam 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 241 ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 359/2-b Maddelerinde düzenlenmiştir.
Türk Ticaret Kanununa göre çeklerin ticari bir işlemden dolayı düzenlenmesi şarttır. Zira çekler, ticari işlemler karşılığında bir ödeme aracıdır. Hatır çekleri ise, hiçbir ticari bir işlem olmadığı halde düzenlenmiş çeklerdir.
Serbest piyasa ile çalışan ekonomilerde firmalar ve kişiler ihtiyaç duydukları malî kaynağı, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında faaliyet gösteren kurumlardan sağlamak zorundadır. Bunun dışında başka hiçbir kurum ya da kişiden fon sağlanması ve kredi kredi kullanılması yasaktır. Bu sistemin oluşturduğu gözetim ve denetim sayesinde bir taraftan ekonominin fon kaynaklarının kuruması engellenirken, diğer taraftan, iktisadî faaliyetler kayıt altına alınmak suretiyle vergi, harç gibi kamu kaynaklarının azalması önlenmektedir.
Buna göre;
1- Hiçbir ticari bir işlem olmadığı halde düzenlenmiş olan hatır çekleri, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 241. Maddesi uyarınca tefecilik suçu kapsamına girmektedir.
2- Çeki veren firma kazanç elde etmek amacı ile bir başkasına ödünç para vermiş sayılmaktadır. Bu suçta, kazanç elde etme amacının varlığı şarttır. Ancak serbest piyasa ekonomisinde kazanç elde etme amacı olmadan başka bir firmaya hatır çek verilmesi mümkün bulunmamaktadır. Kazanç elde etme amacı ile bir başkasına Hatır çeki vermenin, diğer bir ifade ile tefecilik suçunun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adli para(En az 100.000.-TL) cezasıdır.
Tüm bu açıklamalardan sonra hatır çeki almak ve vermek karşılığında fatura düzenlense bile sizi ve şirketinizi ciddi riske edecek bir durum olduğu için bundan uzak durmanızı öneririz.